Winden laten: hoe gezond is dat.                                                                                                               Winden laten, we doen het nagenoeg allemaal. Dat is beter dan inhouden.                                   Wat zeggen winden over uw gezondheid?

Kunt u ze voorkomen?                                                                                                                                   We doen het nagenoeg allemaal: winden laten. Dat is beter dan inhouden. Ook al wordt de omgeving er waarschijnlijk niet blij van. Schrijver Toine de Graaff interviewt een natuurdiëtist over winden.

Winden horen bij het leven en zelfs meer dan dat.                                                                                 Jonge artsen kunnen danig van streek raken als een patiënt, nadat de dood is vastgesteld, er nog eentje laat vliegen. Voor de rest geven winden vooral aanleiding tot vrolijkheid. Niet dat iedereen ze laat. Volgens twee enquêtes die het tijdschrift Gezond NU liet uitvoeren onder bijna duizend Nederlanders, blijkt dat sommige nooit winden laten. De vraag of ze wel eens liegen, kregen ze niet voorgelegd.

Winderige relaties.                                                                                                                                           De uitkomsten van de enquêtes leveren veel stof tot nadenken. Zo blijkt de wind radicaal te kunnen omslaan. Wie herinnert zich niet het eerste, bijna verlegen scheetje van zijn of haar geliefde? Deze eersteling laat vaak weken op zich wachten en vormt dan de aftrap voor een nieuwe fase in de relatie. Dikwijls is er vanaf dat moment geen houwen meer aan, zo leert een enquête onder 424 lezers van Gezond NU: 70 procent geeft aan bij de eigen partner wel een scheet te durven laten. Ook het nageslacht wordt niet ontzien: 42 procent van de ondervraagden windt waar de kinderen bij zijn. Terwijl bij wildvreemden slechts 4 procent durft te ontluchten.

Hoe waait de wind in Nederland?                                                                                                       Daarmee zijn we meteen beland bij een dwingend vraagstuk: inhouden, of niet?                         Bureau Panel Wizard vroeg 517 Nederlanders wat te doen als zich in de rij voor de kassa een wind aandient. “Ik probeer hem in te houden’, antwoordde 79 procent. Vrouwen (81 procent) zijn hierin wat fanatieker dan mannen (76 procent). Uit de enquête blijkt dat 3 procent van de Nederlanders na een kassawind zijn excuses aanbiedt. Ook blijkt 16 procent van de Nederlanders de kassawind stiekem te laten gaan.

Opmerkelijk is de kloof tussen de generaties. Ruim een kwart van de Nederlanders onder de 30 jaar bekent stiekem winden te laten, tegen 8 procent van de 60-plussers. Opvallend is dat vooral mensen in Noord-Nederland het laten van een scheet de gewoonste zaak van de wereld vinden (26 procent), terwijl deze opinie wordt gedeeld door slechts 11 procent van de ondervraagden uit West-Nederland.

Giftige stoffen.                                                                                                                                                 De hoogste tijd om op bezoek te gaan bij een kenner uit het noorden: orthomoleculair natuurdiëtist Marijke de Waal Malefijt. Haar smaakvolle praktijk in Zuid-Scharwoude ruikt heerlijk, hoewel ze een fel bestrijder is van het inhouden van winden. “Voor je omgeving is het misschien handig, maar niet voor jezelf”, zegt ze.

De Waal Malefijt heeft zojuist het manuscript van haar boek 'Het energieherstelplan' afgerond, dat dit najaar verschijnt. “Hierin besteed ik veel aandacht aan gasvorming. Ik leg uit dat bij rotting en gisting allerlei buikproducten ontstaan, die je maar beter kunt lozen. Het is afval. Of het nou gaat om ontlasting of gassen, je moet ze zo snel mogelijk kwijt zien te raken.

Eet gedrag.                                                                                                                                                         Wat zegt een wind eigenlijk over de gezondheid van onze darmen? Volgens 29 procent van de Gezond NU-lezers zegt het niets over de darmen, maar meer over het eetgedrag. Marijke de Waal Malefijt deelt deze mening dat winderigheid moet worden aangepakt door ander eetgedrag. “Gasvorming na het eten van bonen, vind ik natuurlijke gasvorming. Daar krijgen we allemaal knal winden van. Daar moet je niet te veel drukte over maken. Maar als winden zich niet behoren voor te doen, wordt het wat anders.”

Stink winden.                                                                                                                                               Vooral de geur kan de alarmbellen doen rinkelen. Het is veelzeggend dat 39 procent uit de enquête bekent dat hun winden naar rotte eieren stinken. “Over het algemeen geldt: hoe rotter een wind ruikt, des te groter de problemen. Een rotte eierenlucht of ammoniaklucht wijst op een slechte eiwitvertering. Darmbacteriën die van eiwitten leven, gaan daardoor extra groeien. Ze produceren rottingsmetabolieten die puur giftig zijn, waaronder mercaptaan, cadaverine en putrescine. Deze stoffen kunnen aanvullende klachten geven, zoals een slechte adem en vermoeidheid. Andere rottingssmetabolieten zijn indolen en escatol, waardoor hoofdpijn kan ontstaan.”

Een knaller of een gijler?                                                                                                                             Ook auditief verraadt een wind veel over de gesteldheid van de gastheer. “Een zachte stinkwind wijst op een vetverteringsprobleem. Knal winden komen voor bij een slechte koolhydraatvertering. Hierbij worden aldehyden gevormd. Dit zijn alcoholische verbindingen waarop de lever niet echt gesteld is.”

“Zo maakt het lichaam bij een verstoorde darmflora van een koek een borrel. Er ontstaat een ware alcoholfabriek in de darmen. Het gevolg is dat iemand die erom bekend staat lekker te kunnen knetteren, zonder een druppel te drinken toch klachten kan krijgen alsof hij alcohol heeft gebruikt.” Denk aan concentratieproblemen, coördinatiestoornissen en een katterig gevoel. Als iemand in mijn praktijk komt die al jarenlang veel winden laat en last heeft van vage klachten, weet ik waar ik het moet zoeken. Het zijn dan in feite vergiftigingsverschijnselen. De lever trekt het dan gewoon niet meer.”

Roemheld syndroom; schijn-hartklachten.                                                                                               Het wordt tijd dat Nederlanders hun winden serieuzer gaan nemen, vindt De Waal Malefijt. “Van een geurloze wind word je niet ziek. Van stink- en knalwinden wel, vooral als die zich elke dag voordoen. Je krijgt een opgezwollen buik. Het geeft opwaartse druk. Dit kan zelfs tot schijn-hartklachten leiden, zoals benauwdheid, hartkloppingen en hartritmestoornissen.           Deze patiënten gaan op een dag naar de cardioloog, omdat ze denken iets aan hun hart te hebben.”

Schijn-hartklachten door onder meer gasvorming staan bekend als het Roemheld-syndroom. “Hiervoor bestaat veel aandacht bij Duitse heilpraktikers, een erkend paramedisch beroep bij onze oosterburen. We kunnen sowieso een voorbeeld nemen aan Duitsland. Daar worden winden veel serieuzer opgepakt.”

Alle ellende begint in de darm.’                                                                                                                 Alle ellende begint in de darm' luidt een van de slogans van de Duitse natuurgeneeskunde. “Daarom doen Duitsers ook veel hoge darmspoelingen. Winden zijn de eerste tekenen van verteringszwakte, die je niet te lang moet laten voortduren. In Nederland is de houding:             ach een wind, dat hebben we allemaal wel eens. Maar winderigheid wijst op een verstoord evenwicht in de darmflora. Aanpakken dus.”

Hoe voorkom je winden?                                                                                                                             Het voorkomen van winden begint op het bord. Toch doet 51 procent van de Gezond NU-lezers “niets bijzonders” om winden te voorkomen. Eén op de tien ondervraagden weet welke voedingsmiddelen klachten veroorzaken en probeert die te mijden, zoals uiensoep en bruine bonen. En vier procent ‘eet zo rustig mogelijk’.

Behalve uien en bonen zijn ook erwten, prei, koolsoorten zoals spruitjes, knoflook en champignons befaamde gasvormers. Koolzuurhoudende dranken bevatten veel opgeloste gassen, die ook weer het lichaam moeten verlaten. Het ongemerkt inslikken van lucht, bijvoorbeeld door gelijktijdig eten en praten, draagt eveneens bij aan de hoeveelheid lucht in de buik.

Eén lezer drinkt na het eten een kopje pepermuntthee. Andere theesoorten die de spijsvertering stimuleren zijn onder meer kamille, venkel, anijs, karwij (kummel) en melisse.

Bepaalde voedselcombinaties kunnen de vertering verzwaren en gasvorming geven.                 Zie ook het pdf-bestand over Voedselcombinaties verderop. Daarnaast kunnen er nog meer voedingsoorzaken zijn die u samen met de natuurdiëtist kunt achterhalen. Hopelijk waait er dan weer een frisse wind door Nederland.